Shungiku: Faʻafefea ona 'ai ma kuka faʻatasi ai

E mafai ona matou maua se komisi i luga o faʻatauga agavaa na faia e ala i se tasi o matou soʻotaga. Aoao atili
Shungiku

Shungiku (春菊, Crown Daisy, Garland chrysanth emum)o se fualaau faisua e masani ona faʻaaogaina i Iapani. E toto fuga i le tautotogo ma foliga o lau lau e pei o se chrysanthemum, o lea e taʻua ai 'alo'ese (tautotogo) giku (chrysanthemum).

E mafai ona e 'aina vaega uma o le la'au, se'i vagana o la'au malo i le pito i lalo. E va'aia ose vao ma lanu meamata ona o le pito i luga lau lau. E fai sina oona ma le tofo o la'au.

O fua fa'a Iapani lauiloa e pei o le sukiyaki po'o le tempura e masani ona fa'aaogaina ma e te kukaina, falai, pe fa'avela ina ia 'ai.

E lauiloa i Iapani ma e faigofie lava ona tupu.

Siaki le matou api kuka fou

Bitemybun's family recipes with complete meal planner and recipe guide.

Taumafai e leai se totogi ma le Kindle Unlimited:

Faitau fua

O le a le vaega o le laau shungiku e mafai ona 'aina?

O vaega uma e mafai ona 'aina se'i vagana o'a malo i le pito i lalo. E mafai fo'i ona 'aina le fuga, ae e masani lava ona fa'aoga e teuteu ai ona e sili atu le oona o lona tofo nai lo la'au ma lau.

O le Shungiku e iai sona manogi uiga ese, ae e mafai ona 'ai mata e pei o le coriander. O le mea'ai e malulu, ma e manaia foi mo se salati. 

Ae o la'au e tele alava, ma e faigata ona lamu mata. Atonu la e te mana'o e falai pe fa'avela ia 'au. O le mafuaaga lena e faʻaaogaina tele ai e tagata i ulo vevela.

O le tofo e tulaga ese foi, o lea e le fiafia ai nisi tagata e ai. Afai o oe o se tagata fiafia i laula'au, atonu o le a avea ma au mea e sili ona e fiafia i ai.

E mafai ona 'ai le Shungiku e pei o isi laulaau faisua e pei o le mea'ai po'o le komatsuna. E tumu foʻi i meaʻai, o lona uiga o se faʻaopoopoga lelei i au meaʻai i aso uma. Ua ta'ua o le vao ma le lanu meamata ona o lea.

O le shungiku o se vao po'o se lanu meamata?

Shungiku o se vao Iapani ma a lanu meamata

O le vao Iapani o se laʻau e iai aʻafiaga faʻafomaʻi ma ua leva ona faʻaaogaina i Iapani. E aofia ai lau shiso, wasabi, ma le ginger. Ma o shungiku o se tasi oi latou. O le tele o le manogi ma le tofo e le malosi e pei o la'au papalagi.

O le shungiku o se fualaau faisua aoga e mafai ona 'aina mata ma kuka. I le taimi lava e tasi, o loʻo i ai le α-pinene ma le perillaldehyde, e tusa ai ma le Jucá, D., Silva et al (Planta medica, 2011) fa'aleleia le gaogao o ga'o. E iai foʻi le tele o vitamini ma minerale.

E faape'ī le tofo o le shungiku?

Ua maua e Shungiku o se tofo oona ma tulaga ese, ae malu le tofo. E pei o laulaau faisua e pei o le sipuni ma le chard, ae e oona ma e uiga ese lona tofo e pei o le kale.

O lau la'au e iai se mea ma'oti e pei o le salati roketi ma o'a e pei o le sipuni vai Saina.

O le a le shungiku e mafai ona e fa'aogaina e maua ai le tofo tutusa?

“Kikuna” o le filifiliga sili lea pe afai e te manaʻo e maua le tofo tutusa. E tutusa lava fuala'au ma le shungiku, ae 'ese'ese le fafaga. 

O Kikuna e lapotopoto laula'au ma mea'ai ma 'au e pei o le komatsuna, ae tutusa le tofo.

Ole faigofie ole su'ega ole shungiku ole la'au roketi. O le a e maua le oona tutusa ma le ga'o oona ma e talafeagai mo le tele o ipu.

E tele auala e kuka ai le Shungiku, o lea e faigofie ai ona sui i fua lauiloa.

O a fua Iapani lauiloa e faʻaaoga shungiku?

E i ai le tele o fua fa'a Iapani lauiloa ma le shungiku.

E le mafaitaulia auala e faʻaaoga ai le shungiku i fua, ae o lalo ifo o le ae maua ai le 5 sili ona lauiloa auala e faʻaaoga ai.

  1. Sukiyaki Hot ulo (po'o isi ipu vevela)
  2. tempura
  3. Falai falai
  4. Aemono fatu Sesame (mea togi)
  5. Ohitashi (mea'ai pa'epa'e) ma isi...

Faatasi ai ma ipu o loʻo taʻua i luga, e mafai ona e faʻafefiloi saʻo i aganuu masani a Iapani.

E le tele ni sauniuniga e fai, o lea e faigofie ai ona faʻaopopo le shungiku i lau ipu.

E fa'afefea ona e kuka le shungiku?

Mo le kukaina o le shungiku, e mafai ona e faʻafefe, falai loloto, faʻafefe pe faʻaaoga isi metotia kuka. O auala masani e 3 e kuka ai le shungiku o loʻo i lalo.

  1. Fa'aopopo i totonu o le supo/ ulo vevela/ siu: E faaopoopo ai sina tofo i le supo. E mālūlū a la'au, e faigofie fo'i ona 'ai. E masani ona faaopoopo le pito o le kuka. Fa'ato'a muamua 'au, ona fa'aulu lau lea.
  2. Falai loloto: O le suauu e fesoasoani e faʻaumatia le oona. O se auala e fiafia ai i le maalili o le shungiku.
  3. Faila mo aemono/ohitashi: E manaia fo'i le Shungiku e 'ai malulu, e pei o le mea'ai. Talu ai e malō le la'au, e fautuaina e fa'amago ina ia fiafia i le fua.

O auala ta'itasi o lo'o ta'ua i luga e kuka ai le shungiku e aumaia ai se uiga 'ese'ese ma le tofo i le vao.

E faigofie tele fo'i le teuina o mata ina ia mafai ai ona e fa'atau se fuifui ma fa'aoga i auala eseese ile vaiaso. O le mea'ai paleni e teu lelei i totonu o le pusaaisa ma e lelei tele le soifua maloloina.

E fa'afefea ona e teuina shungiku?

Ina ia teuina shungiku, e na o le 3 laasaga e tatau ona e mulimuli ai.

  1. Afifi ogalaau i se solo pepa susu: Fa'asusu 2 i le 3 solo pepa ma ufiufi atoa le 'au, aemaise lava le pito. E fesoasoani e fa'asusu le shungiku. E te le tau ufiufi lau ona e ono afaina ai.
  2. Tuu i totonu ole afifi palasitika: Faʻaitiitia le ea, faʻaitiitia le faʻaleagaina! Taumafai e faʻamaufaʻailoga lelei, ina ia ufiufi uma vaega o le shungiku.
  3. Tuu i luga i totonu o se pusaaisa: E fesoasoani i a'a mai le punou, o lea e taofia ai le faaleagaina.

O laasaga o loʻo i luga e fesoasoani ia te oe e teu ai lau shungiku i totonu o le pusaaisa.

E mafai fo'i ona e fa'a'aisa nai lo le fa'a'aisa pe a e fa'amumu. Po'o le a lava le itu, e fesoasoani e fa'aumi le fa'aola ma fa'atumauina atili ai mea'ai.

O le a le aoga o le shungiku?

E tusa ai ma le US Department of Agriculture ma Andra Farm, o Shungiku e tele mea aoga e pei ona i lalo.

Nutrition Facts
Tele tautua                         100 gram
Aofaʻi mo le tautua
Calories          20 kcal
Aofaʻi gaʻo 0.09 gram
  Fatisi 0.022 gram
  Trans Fat 0 gram
Cholesterol 0 gram
Sodium 53 mg
Aofaʻi Carbohydrate 4.31 kalama
  fau 2.3 - 3.0 kalama
  Aofaʻi Sugars 2.01 kalama
porotini 1.64 kalama
uʻamea 2.29 – 3.74mg
Riboflavin 0.144 – 0.160mg
Lutein + zeaxanthin 3,467 – 3,834 μg
vitamini K 142.7 – 350.0 μg
kalisiu 117 mg
Thiamine 0.130 mg
vitamini B6 0.118 – 0.176mg
Choline 13 mg
Β-cryptoxanthin 24 µg
Manganese 0.355 – 0.943mg
vai 91.4 - 92.49 kalama
Potassium 567 – 569mg
Magnesium 32 mg
Pa'u 50 – 177 μg
vitamini E 2.50 mg

Talu ai e tele mea'ai, o le 'ai o le shungiku e fesoasoani e tausia ai lou tino maloloina.

O a aogā o le shungiku mo le soifua maloloina?

O le Shungiku e iai fa'amanuiaga fa'alesoifua maloloina eseese ma le tele o mea'ai. O fa'amanuiaga fa'alesoifua maloloina sili ona taua e 4 o mea nei.

  1. Fa'aleleia le si'osi'omaga o le intestinal ma le neura: E tele a Shungiku fau e fesoasoani e mitiia ai le tele o vai, o lona uiga ia sili atu le gaioi o le manava. Ma pei o Jucá, D., Silva et al na maua i la latou suʻesuʻega 2011 i Planta medica, α-pinene faʻaleleia le gaʻo gaʻo.
  2. Taofia osteoporosis: Ushiroyama, T., Ikeda, A., & Ueki, M. (2002) maua ai Vitamini K ma le D faʻateleina le minerale ponaivi, faʻatumauina le paleni i le fibrinolysis-coagulation system ma fesoasoani i fafine e maua i le osteopenia ma le osteoporosis.
  3. Puipuia le anemia: uʻamea ma Pa'u o ni mea'ai lelei mo le anemia. Na tusia e Ahmed, F., Khan, M., & Jackson, A. i le American journal of clinical nutrition (2001) e faapea o le Iron + folic acid + vitamini A na faaitiitia ai le anemia i le 92%, le uʻamea e 90%, ma le vitamini A deficiency e 76%. O le uʻamea o le puna lea e manaʻomia e fatu ai sela mumu, ma o le folate o le puna lea e lagolago ai le faia o sela mumu.
  4. Puipuia o tatou pa'u ma mucous membranes: β-carotene i shungiku suia i vitamini A, ma e tusa ai ma Roche, F., & Harris-Tryon, T. (2021), o lenei Vitamini A e taua tele i le puipuia o le paʻu ma le faatumauina o le microbiome o le paʻu, faʻaitiitia ai le faʻafefe i faʻamaʻi paʻu ma le mumū.

O vaitau sili ona lelei mo shungiku o le Pau ma le Taumalulu, ma o i latou e seleseleina i nei vaitau e sili atu meaʻai nai lo isi vaitau.

E fa'afefea ona e toto shungiku microgreens mai fatu?

Ina ia tupu le shungiku mai fatu, pulea le vevela ile si'osi'omaga 15 ~ 20 ℃ (59-68 Fahrenheit) ma fai le eleele masima mai mālūlū mālūlū e lē tutusa

E na'o le 6 laasaga e fa'atupuina manuia ai le shungiku microgreens mai fatu e pei ona va'aia i lalo.

  1. Saunia muamua le eleele e ala i le faʻaopopoina o le eleele lafulemu, susu-faʻasaʻo, ma isi
  2. Totō fatu ma vai mo le tusa ma le 5-7 aso
  3. A e vaʻaia le 1 pe 2 lau o loʻo tutupu, fai se va 0.8-1.1 inisi i le va o lau
  4. A e vaʻai i lau 4 pe 5 o loʻo tutupu, fai se va 2-2.4 inisi i le va o lau
  5. Seleseleni pe a 7 i le 8 laulaau i shungiku taitasi
  6. Afai o le a e tuua le 3 i le 4 laulaau, tuʻu se avanoa pe a ma le 6-7.9 inisi le mamao.

O le Shungiku o se laau faigofie ma sili atu ona faigofie e ola ai. Ae afai ua e fiu e totōina, e mafai ona e faatauina i soo se taimi i supamaketi i Iapani!

O le shungiku o se la'au lauiloa Iapani?

Ioe, shungiku o se tasi o mea sili la'au lauiloa i Iapani, aemaise lava ia Ianuari ma Fepuari, o le vaitau sili lea mo shungiku. 

E tusa ai ma le e-stat.co.jp, i le 2021, o le aofaʻi o le seleselega e 27,200 t i Iapani. O lona uiga e to'atasi le tagata 'ai e tusa ma le 1 gm i le tausaga e tasi.

E le taumafaina e tagata Iapani i aso uma, ae e masani lava ona faaopoopo i le latou ulo vevela po o le sukiyaki e fiafia ai e aai ma aiga. E masani ona va'ai i se supamaketi masani i Iapani fo'i.

Ae e moni foi o nisi Iapani e fiafia ma le fiafia e 'ai ona o lona tofo manino.

E 'ai fo'i nisi tagata i ni auala fa'apitoa e kuka ai, e pei o le falai loloto po'o le fa'avelaina. O nisi tagata ua amata foi ona aai ina ua matutua. Ose tofo e le fiafia i ai le to'atele o tamaiti ae e tupu a'e lou fiafia.

Ma e le na o le lauiloa i Iapani, e matua lauiloa foi i Saina mo se faataitaiga, lea e taʻua o tong ho.

E tutusa shungiku ma tong ho?

O le Shungiku e tutusa ma le tong ho fualaau faisua (茼蒿), lea e taʻua foi o le Chinese crown daisy.

O le Shungiku e masani foi ona 'ai i isi atunuu Asia, o lea e ese ai le igoa e igoa Saina ma Asia. O le tele lava e falai fo'i pe fa'afefete i se supo e fiafia ai.

Siaki le matou api kuka fou

Bitemybun's family recipes with complete meal planner and recipe guide.

Taumafai e leai se totogi ma le Kindle Unlimited:

Faitau fua

O Yukino Tsuchihashi o se tusitala Iapani ma le faia o fua, e fiafia e suʻesuʻe mea eseese ma meaʻai mai atunuu eseese. Sa aoga o ia i le Asia Culinary School i Sigapoa.