Mihilua: Ezagutu onurak eta zaporea

Egilea: Joost Nusselder, The Essential Japanese meal planner cookbook-en egilea 25ko urriaren 2022an eguneratua

Zer da mihilua?

Mihilua ( Foeniculum vulgare ) bat da landare bonbilla baten itxura duena eta erregalizaren zapore gozoa duena. Hainbat plateretan erabiltzen da, gazia zein gozoa. Sendabelar bat ere bada.

Ikus dezagun landare harrigarri honi buruz jakin behar duzun guztia.

Ikusi gure sukaldaritza liburu berria

Bitemybun-en familiako errezetak otorduen planifikatzaile eta errezeta gida osoarekin.

Probatu doan Kindle Unlimited-ekin:

Irakurri doan

Mihiluari buruz jakin behar duzun guztia

Mihilua azenarioaren familiako belar aromatiko eta zaporetsua da. Landare iraunkor bat da, landare gisa erabiltzen diren erraboilagatik, zurtoinengatik eta hostoengatik asko lantzen dena. Mihilua ezaguna da bere zapore gozo eta apur bat erregaliz-itxurakoagatik, horregatik askotan "anise" edo "anis gozoa" landarea deitzen zaio. Mihiluaren izen zientifikoa foeniculum vulgare da, eta Apiaceae familiako kidea da.

Mihilu landarearen zer zati jaten dira?

Mihilu landare osoa jangarria da, erraboila, zurtoinak, hostoak eta haziak barne. Bonbilla landarearen zati jangarri nagusia da eta sarritan xerra finetan mozten da eta plateretan gordinik zein egosita gehitzen da. Zurtoinak eta hostoak fin-fin txikitu eta belar gisa erabil daitezke platerei zaporea emateko. Haziak sukaldaritzan erabili ohi dira eta forma freskoan zein lehorrean aurki daitezke.

Nola erabiltzen da mihilua sukaldaritzan?

Mihilua hainbat plateretan erabil daitekeen osagai polifazetikoa da. Mihilua sukaldaritzan erabiltzeko ohiko modu batzuk hauek dira:

• xerra finetan moztuta eta entsaladei edo ogitartekoei gehitu
• Beste barazki batzuekin errea zapore handiko plater baterako
• Txikituta eta zopetan edo eltzei gehitu, zapore gehitzeko
• Belar gisa erabiltzen da haragi edo arrain platerak zapotzeko
• Lurrunetan edo salteatu eta alboko plater soil gisa zerbitzatzen da

Oro har, mihilua erabilerraza den barazkia da, eta hainbat plateri zapore berezia eta goxoa ematen dio. Sukaldari berria edo esperientziaduna izan, mihilua osagai bikaina da zure errepertoriora gehitzeko.

Eskuak zikintzea: mihilua lantzea

Mihilu landareak barietate ezberdinetan daude, bakoitzak bere ezaugarri bereziak ditu. Hona hemen gehien aurkitu diren mihilu mota batzuk:

• Florence Mihilua: Mihilu mota hau bere erraboilagatik hazten da, hau da, Italiako sukaldaritza tradizionalean. Gutxi gorabehera 90 egun behar ditu heltzeko eta, oro har, uda amaieran eskuragarri dago.
• Mihilu basatia: mihilu mota hau Mediterraneoko eskualdean aurkitu ohi da eta hosto aromatikoagatik eta zapore gozo eta keagatik ezaguna da. Landare iraunkor bat da, 6 metroko altuera izan dezakeena eta udan lore horiekin loratzen da.
• Brontzezko mihilua: mihilu barietate hau bere balio apaingarriagatik hazten da, brontzezko hostoarekin eta apiazeoen familiako lore berdinduekin. Landare iraunkor bat da, tximeleta eta beste polinizatzaileentzat bereziki erakargarria dena.

Mihilua hazten

Mihilua lorategi gehienetan hazi daitekeen landare gogorra da. Hona hemen mihilua nola hazteko aholku batzuk:

• Mihilua sustraidun landarea da, beraz, hobe da hazitik hastea transplantatzea baino.
• Mihilu haziak erraz aurki daitezke paketeetan zure tokiko merkatuan edo sarean erosi.
• Mihilu haziak leku eguzkitsu batean landatu behar dira, ondo drainatze lurzoruarekin.
• Mihilu-landareak gutxi gorabehera 12-18 hazbeteko tartea izan behar du, adar egokiak eta hosto lumatuak izan daitezen.
• Mihilua bi urteko landarea da, hau da, bi urte behar ditu bere bizi-zikloa amaitzeko. Hala ere, oro har, urteroko moduan hazten da.
• Mihilu landareek normalean 90-100 egun behar izaten dituzte heltzeko, baina barietate batzuek hobeto funtzionatzen dute egun laburrago edo luzeagoetan.
• Mihilu landareek aldizka ureztatzea behar dute, batez ere udako hilabete beroetan.
• Mihilu landareak 6 metroko altuera izan dezakete, beraz, garrantzitsua da laguntza ematea eror ez daitezen.
• Mihilu landareak lore horiekin loratuko dira udan, ezinbestekoak direnak zure lorategira polinizatzaileak erakartzeko.

Mihilu Bilketa

Mihilua noiz jaso behar den jakitea ezinbestekoa da kalitate eta zapore onena bermatzeko. Hona hemen mihilua biltzeko aholku batzuk:

• Mihilu erraboilak gutxi gorabehera 3-4 hazbeteko diametroa dutenean eta forma biribil polita dutenean bildu behar dira.
• Mihilu hostoa edozein unetan bil daiteke eta fresko erabiltzen da onena.
• Mihilu haziak marroi bihurtzen direnean eta landaretik erortzen hasten direnean bildu behar dira.
• Mihilu-bonbillak hozkailuan gorde daitezke astebetez, eta mihilu-haziak, berriz, ontzi hermetiko batean gorde daitezke urtebetez.

Mihilua Elikaduran

Mihilua hainbat plateretan erabil daitekeen belar polifazetikoa da. Hona hemen mihilua sukaldaritzan erabiltzeko modu batzuk:

• Mihilu erraboilak xerra fin-fin moztu eta gordinik erabil daitezke entsaladan edo beste barazkiekin erre.
• Mihilu hostoa zopak, gisatuak eta saltsak zapotzeko erabil daiteke.
• Mihilu haziak ogiari, gozogintzari eta beste labeko produktuei anis antzeko zapore gozoa gehitzeko erabil daitezke.
• Mihilua ohiko osagaia da Italiako eta Mediterraneoko sukaldaritzan, baina mundu osoko plater modernoetan ere aurki daiteke.

Mihilua haztea zure lorategian ezagunaren ukitu bat gehitzeko modu bikaina da, elikagaien munduaren benetako zaporea eskaintzen duen bitartean. Beraz, aukeratu zure mihilu mota gogokoena, zikindu eskuak eta ikasi ezinbesteko belar hau hazten.

Zein da mihiluaren zaporea?

Mihiluak apioa, tipula eta anisaren antzekoa den zaporea du. Hala ere, ez da osagai horietako edozeinen berdina. Mihiluak ehundura delikatua eta kurruskaria du, egosten denean leuntzen dena. Zaporea hobetzen da zopa eta gisatuetan gozotu edo egositakoan.

Mihiluaz gozatzeko moduak

Mihilua hainbat modutan gozatu daitekeen osagai polifazetikoa da. Hona hemen mihilua jateko modu ezagun batzuk:

• Gordinik: xerra finetan moztu eta entsaladetan gehitu edo mokadu kurruskari gisa erabili.
• Salteatua: Ebaki bonbilla zatitan eta salteatu beste barazkiekin.
• Errea: erre bonbilla patatekin edo beste barazkiekin, osagarri bikaina izateko.
• Zopan: Gehitu mihilu zatitua zopetan eta eltzei zapore paregabea emateko.
• Indiako sukaldaritzan: Mihilu-haziak Indiako sukaldaritzan ohiko osagaiak dira eta curryei eta beste platerei zaporea emateko erabiltzen dira.

Mihiluzko bonbilla mozteko artea menperatzea

Mihilu erraboila nola moztu eztabaidatzen hasi baino lehen, hitz egin dezagun egokia nola aukeratu. Mihilua erosterakoan, bilatu irmoa, astuna eta pitzadurarik edo orban ilunak ez dituen bonbilla bat. Bonbilaren tamainak ez du axola, baina ziurtatu ez dela handiegia edo txikiegia nahi duzun errezetarako.

Mihiluaren bonbilla garbitzea eta prestatzea

Mihiluzko erraboila perfektua izan ondoren, garbitu eta prestatzeko garaia da. Hona hemen jarraitu beharreko pausoak:

• Kendu zurtoinak eta frondeak erraboiletik. Frondak gorde ditzakezu apaingarri gisa edo plateretan erabiltzeko.
• Moztu erraboilaren sustrai gogorra.
• Bonbillaren kanpoko geruza iluna edo koloreztatuta badago, zuritu labana edo barazki zuritu batekin.
• Garbitu bonbilla ur freskoaren azpian eta lehortu eskuoihal garbi batekin.

Benetako Mozketa Metodoa

Mihilu-bonbilla garbi eta hasteko prest dagoenez, mozten hasteko garaia da. Jarraitu urrats hauek zure mihiluaren erraboila zatitzeko:

• Jarri mihiluaren erraboila ebakitzeko taula batean eta zatitu erditik luzera.
• Kendu nukleo gogorra bere inguruan V formako koska bat moztuz.
• Moztu mihiluaren erraboila gurutzatuz, nahi duzun lodiera arte. Urrats honetarako ezinbestekoa da labana zorrotz bat.
• Mihiluaren erraboila txikitu nahi baduzu, pilatu xerratan eta moztu zati txikitan.

Aholku eta trikimailuak

Hona hemen mihilua mozteko artea menperatzen laguntzeko aholku eta trikimailu gehigarri batzuk:

• Mihilu-bonbilla nola fin-fin moztu ez badakizu, bilatu 1/8 hazbeteko lodiera.
• Ez kezkatu xerratan mihiluaren erraboila apur bat beltz edo marroi bihurtzen bada. Hau normala da eta ez dio plateraren zaporeari edo kalitateari eragingo.
• Mihiluaren erraboila fin-fin mozteko arazoak badituzu, saiatu mandolina bat edo elikagai-prozesadore bat erabiltzen zatitzeko eranskin batekin.
• Mihiluaren zaporea maite baduzu, ez bota zurtoinak eta frondeak. Mihilu-salda goxoa egiteko erabil daitezke edo beste plater batzuei gehitzen zaizkie zapore gehigarrirako.
• Mihilu-bonbilla plater batean erabiltzean, ziurtatu bere zapore gozoa eta anis antzekoa osatzen duten osagaiekin uztartzen duzula. Mihilu erraboila bikaina da entsaladak, zopak, gisatuak eta erretako plateretan.
• Mihiluzko bonbilla erabiltzen duten errezeta ideiak bilatzen ari bazara, begiratu lineako iritziak edo errezeten webguneak inspirazio bila.

Gogoratu, pausoak ezagutzen dituzunean mihilu-bonbilla moztea erraza dela. Praktika pixka batekin, denbora gutxian mihilua mozteko profesionala izango zara!

Sortu zaitez sukaldean: nola mihilua egosi

• Hasi mihilua eta zurtoinak ur hotzetan garbitzen.
• Moztu zurtoinak eta frondeak, baina gorde itzazu gero apaingarri gisa edo entsaladan erabiltzeko.
• Moztu bonbillaren behealdea eta kendu kanpoko geruza gogorrak edo koloregabetuak.
• Bonbilla handiagoa bada, moztu erditik bertikalki eta kendu nukleoa.

Mihilurako sukaldaritza metodo ezagunak

• Erretzea: bota mihilu xerra oliba olioarekin, limoiarekin eta zure belar gogokoenekin eta erre labean 400 °F-tan 20-25 minutuz karamelizatu eta samurra arte.
• Plantea: Mihilu-ziriak oliba-olioarekin garbitu eta erre ertain-beroan edo parrillan zartagin batean 3-4 minutuz alde bakoitzeko ikatz eta bigundu arte.
• Labean: Gehitu mihilu xerra zure gogoko pasta edo kazola errezetari bira goxo eta berezia lortzeko.
• Gordinik: xerra finetan mihiluak elementu fresko eta kurruskaria gehitzen die entsaladei eta slawei.

Mihiluari zaporea gehitzea

• Marinatu mihilu xerra limoi-zukuan, oliba-olioan eta zure belar gogokoenetan, alboko plater azkar eta erraz batean.
• Saiatu mihilua gehitzen zopa eta gisatuei zapore eta ehundura paregabea izateko.
• Zabaldu mihilu zatiak labeko xafla batean eta hautseztatu paprika ketua bira ketsua emateko.

Mihilua gordetzea: Mihilua freskoa mantentzea gero erabiltzeko

Mihilua gordetzeko metodo desberdinak daude, fresko mantendu nahi duzun denboraren eta geroago erabiltzeko asmoaren arabera. Hona hemen kontuan hartu beharreko aukera batzuk:

• Hozkailua: Mihilua hozkailuan gorde daiteke bost egunez. Hozkailuan gordetzeko, bildu bonbilla paperezko eskuoihal heze batean eta jarri estalkia duen plastikozko edo beirazko ontzi batean. Bestela, bonbilla ur tanta batzuekin plastikozko poltsa batean jar dezakezu eta ondo itxi.
• Izozkailua: Mihilua izoztu daiteke gero erabiltzeko. Izozteko, moztu bonbilla nahi duzun zatitan eta zuritu ur irakinetan bi minutuz. Ondoren, eraman piezak izotz-bainu batera egosketa prozesua geldiarazteko. Hoztu ondoren, xukatu piezak eta jarri izozkailurako ontzi edo poltsa batean. Mihilua izozkailuan gorde daiteke sei hilabetez.

Mihiluaren freskotasuna mantentzeko aholkuak

Mihilua gordetzean emaitzarik onenak lortzeko, hona hemen kontuan hartu beharreko zenbait aholku:

• Ziurtatu mihilua guztiz lehortuta dagoela gorde aurretik.
• Gorde mihilua eguzki-argitik urrun eta tenperatura maila koherentea duen eremu batean.
• Ez gorde mihilua etileno-gas-maila handia sortzen duten fruta edo barazkietatik gertu, hala nola sagarrak edo tipulak, mihilua azkarrago heltzea eta hondatzea eragin dezakeelako.
• Moztutako mihilua gordetzen baduzu, estali plastikozko paper batekin edo tapa batekin lehor ez dadin.
• Mihilua hozkailuan gordetzen baduzu, saiatu bost eguneko epean erabiltzen freskotasuna ziurtatzeko.

Gogoratu, mihilua behar bezala gordetzeak urteko edozein unetan barazki goxo hau gozatu dezakezula esan nahi du.

Zergatik Mihilua Osasun Superstar bat da

Mihilua tea egiteko ezaguna den janari ezaguna da, baina osasun ona mantentzen lagun dezakeen mantenugai iturri bikaina ere bada. Journal of Food Science aldizkarian argitaratutako ikerketen arabera, mihilua zuntz, C bitamina eta gorputzean funtzio positiboa duten beste funtsezko mantenugai ugari ditu. Hona hemen mihiluaren osasun onura potentzial batzuk:

• Mihiluak gorputzeko hantura murrizten lagun dezake, osasun arazo ugarirekin lotuta dagoena, besteak beste, minbizia, bihotzeko gaixotasuna eta hipertentsioa.
• Mihiluak digestioa lagun dezake eta indigestioaren, puzketen eta gasaren sintomak murrizten ditu.
• Mihiluak odol-presioa kontrolatzen eta gorputzeko tentsioa murrizten lagun dezake, bihotzeko dieta osasuntsurako osagarri lagungarria bihurtuz.
• Mihiluak emakume gazteen hilekoaren sintomak hobetzen lagun dezake, Journal of Ethnopharmacology aldizkarian argitaratutako ikerketa baten arabera.

Mihiluak minbiziaren aurka babesten duten konposatuak ditu

Mihiluak gorputzean eragin positiboa dutela uste duten konposatu ugari ditu, anetoloa barne, mihilu olioan eta extractean aurkitzen dena. Anetolak minbiziaren aurkako propietateak dituela aurkitu da eta minbizi-zelulen hazkuntza saihesten lagun dezake. Mihiluak quercetina izeneko osagai bat ere badu, minbizia izateko arriskua murrizten duela ikusi dena.

Mihiluak bihotzaren funtzio egokia mantentzen laguntzen du

Mihilua potasio-iturri ona da, bihotzaren funtzionamendu egokia mantentzeko ezinbesteko minerala dena. Potasioak bihotzaren erritmoa erregulatzen laguntzen du eta gehiegizko sodioak gorputzean eragin txarrak sor ez ditzan. Mihiluak errutina izeneko konposatu bat ere badu, bihotzaren osasuna hobetzen duela aurkitu dena.

Mihiluak zuntz iturri bikaina eskaintzen du

Mihilua zuntz iturri bikaina da, eta hori garrantzitsua da digestio-sistema osasuntsu bat mantentzeko. Zuntzak gorputza erregular mantentzen laguntzen du eta idorreria saihesten lagun dezake. Mihiluak anetolo izeneko konposatu bat ere badu, digestioan laguntzen duela eta indigestioaren, puzketaren eta gasaren sintomak murrizten dituena.

Mihiluak osasun orokorra hobetzen lagun dezake

Mihilua osasun orokorra hobetzen lagun dezakeen mantenugaien iturri bikaina da. Mihiluak ezinbesteko bitamina eta mineral ugari ditu, besteak beste, C bitamina, potasioa eta zuntza. Mihilua zure dietan gehitzeak osasun ona mantentzen lagunduko dizu eta osasun arazo ugari izateko arriskua murrizten lagunduko dizu.

Argi ditzagun mihiluaren ohiko galdera batzuk

Zapore eta itxura antzekoa izan arren, mihilua eta anisa bi landare ezberdin dira. Mihilua azenarioaren familiakoa da, eta anisa, berriz, perrexilaren familiakoa. Hala ere, biek anetoloa dute, erregalizaren antzeko zaporearen ardura duen konposatua.

Mihilu landare osoa jan dezakezu?

Bai, egin dezakezu! Bonbilla, zurtoinak, hostoak eta haziak jangarriak dira eta hainbat errezetatan erabil daitezke. Zurtoinak txikitu eta apaingarri gisa erabil daitezke edo zopetan eta gisatuetan gehi daitezke zapore gehigarrirako. Hostoak txikitu eta apaingarri gisa erabil daitezke edo entsaladetan gehitu. Haziak a gisa erabil daitezke espezie, eta bonbilla plantxan, erre edo salteatu daiteke.

Nola prestatzen duzu mihilua?

Mihilua prestatzeko, lehenik eta behin, kendu bonbillaren kanpoko geruza gomatsua. Ondoren, moztu zurtoinak eta frondeak eta gorde itzazu gero erabiltzeko. Moztu bonbilla erditik eta kendu muina. Hortik aurrera, bonbilla nahi duzun moduan moztu edo txikitu dezakezu.

Mihilua ona al da zuretzat?

Bai! Mihilua potasio-iturri bikaina da, ezinbestekoa dena bihotzeko osasunerako eta giltzurruneko funtzionamendu egokirako. Gainera, zuntz maila altua dauka, eta horrek betetasun-sentsazioa areagotzen eta gosea murrizten lagun dezake. Gainera, mihilua bere propietate antiinflamatorioengatik aitortu da eta minbizi mota batzuk izateko arriskua murrizten lagun dezake.

Mihiluak kalterik eragin al diezaioke gorputzari?

Mihilua, oro har, jende gehienentzat segurutzat jotzen den arren, pertsona batzuk alergia izan daitezke. Mihilua hartu ondoren erreakzio kaltegarriren bat jasaten baduzu, esate baterako, arnasteko zailtasuna edo aurpegia hantura, bilatu medikuaren arreta berehala. Gainera, mihilua gehiegi hartzeak aldaketak eragin ditzake gorputzean, hala nola hilekoaren odoljario handiagoa edo eguzkiarekiko sentikortasuna areagotzea.

Zeintzuk dira mihiluarekin egin daitezkeen plater batzuk?

Mihilua hainbat plateretan erabil daiteke, bai gozoak bai gaziak. Hona hemen ideia batzuk hasteko:

• Txerri txuletak plantxan mihiluarekin eta sagar txuletarekin
• Mihilua eta laranja entsalada mihilu hondo txikituekin
• Txinako erara frijitu mihiluarekin eta beste barazkiekin
• Mihilu eta babarrun zuri zopa ogi kurruskariarekin

Mihilua forma edo produktu ezberdinetan aurki daiteke?

Bai! Mihilua hainbat formatan aurki daiteke, besteak beste:

• Mihilu haziak (espezia gisa erabiltzen dira)
• Mihilu polena (espezia gisa erabiltzen da)
• Mihilu ezinbesteko olioa (aromaterapian erabiltzen da)
• Mihilu osagarriak (sendagarrietarako erabiltzen dira)

Beharrezkoa al da errezeta bat jarraitu mihiluarekin prestatzerakoan?

Ez da beharrezkoa! Mihilua osagai nahiko polifazetikoa da eta hainbat modutan erabil daiteke. Anima zaitez mihiluarekin prestatzerakoan esperimentatu eta gauza berriak probatzeko.

Ba al dago mihiluarekin ondo uztartzen duen elikagairik?

Bai! Mihilua ondo uztartzen da hainbat elikagairekin, besteak beste:

• Fruta zitrikoak (laranjak eta pomeloak, esaterako)
• Beste barazki batzuk (adibidez, tomateak eta tipulak)
• Itsaskiak (adibidez, ganbak eta bieirak)
• Gazta (adibidez, feta eta ahuntz gazta)

Mihilua gordinik goza daiteke?

Bai! Mihilua gordinik gozatu daiteke eta maiz erabiltzen da entsaladan edo mokadu kurruskari gisa.

Ondorioa

Horra hor, mihiluari buruz jakin behar duzun guztia. Mihilua plater askotarako osagarri bikaina da, eta zapore berezia gehitzeko erabil daiteke. Zure dietan bitamina eta mineral gehiago sartzeko modu bikaina da. Gainera, gas gaizto hori kentzeko modu bikaina da!

Ikusi gure sukaldaritza liburu berria

Bitemybun-en familiako errezetak otorduen planifikatzaile eta errezeta gida osoarekin.

Probatu doan Kindle Unlimited-ekin:

Irakurri doan

Joost Nusselder, Bite My Bun-en sortzailea eduki merkaturatzailea da, aita, eta gustuko du janari japoniarrekin janari berriak probatzea bere pasioaren muinean, eta bere taldearekin batera 2016tik blogeko artikulu sakonak sortzen ditu irakurle leialak laguntzeko. errezeta eta sukaldaritza aholkuekin.